Ten artykuł stanowi kompleksowy przewodnik po procesie zmiany lekarza rodzinnego w Polsce. Dowiesz się z niego, jak krok po kroku, bez zbędnych formalności, dokonać wyboru nowego lekarza POZ, poznając wszystkie zasady, limity i wyjątki od opłat.
Przeczytaj również: Lekarz od snu: kim jest somnolog i kto jeszcze pomoże?
Łatwa zmiana lekarza rodzinnego poznaj zasady i metody bezpłatnego wyboru POZ
- Każdy ubezpieczony ma prawo do dwóch bezpłatnych zmian lekarza, pielęgniarki i położnej POZ w ciągu roku kalendarzowego.
- Trzecia i każda kolejna zmiana w roku kosztuje 80 zł, chyba że wynika z przyczyn niezależnych od pacjenta (np. przeprowadzka, likwidacja przychodni).
- Zmiany można dokonać na dwa sposoby: osobiście w wybranej przychodni, składając papierową deklarację, lub online przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP).
- Do złożenia deklaracji niezbędny jest dokument tożsamości z numerem PESEL.
- Nowa przychodnia zajmuje się wszystkimi formalnościami, w tym powiadomieniem poprzedniej placówki i przekazaniem dokumentacji medycznej.
- W imieniu dziecka deklarację składa jego przedstawiciel ustawowy, np. rodzic.
Kiedy rozważyć zmianę lekarza rodzinnego?
Decyzja o zmianie lekarza rodzinnego jest często podyktowana różnymi potrzebami pacjenta. Czasem jest to niezadowolenie z jakości świadczonej opieki, brak poczucia zaufania do lekarza, trudności w komunikacji lub długie terminy oczekiwania na wizytę, które utrudniają szybkie uzyskanie pomocy. Innym częstym powodem jest zmiana miejsca zamieszkania, która sprawia, że dotychczasowa przychodnia staje się niewygodna. Niektórzy pacjenci poszukują lekarza o specyficznym podejściu do leczenia lub z konkretnymi dodatkowymi kwalifikacjami. Ważne jest, aby decyzja o zmianie była świadoma i opierała się na realnych potrzebach pacjenta, zapewniając mu dostęp do opieki medycznej na najwyższym poziomie.
Zasady zmiany lekarza rodzinnego w 2025 roku
Każda osoba ubezpieczona w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ) ma prawo do swobodnego wyboru lekarza rodzinnego. Co do zasady, przysługują Ci dwie bezpłatne zmiany lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w ciągu roku kalendarzowego. Dotyczy to również wyboru pielęgniarki i położnej POZ. Jeśli jednak zdecydujesz się na trzecią lub kolejną zmianę lekarza w tym samym roku, będziesz musiał uiścić opłatę w wysokości 80 zł. Opłatę tę należy przekazać na konto właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ. Pamiętaj, że te zasady dotyczą wyboru w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.
Kiedy trzecia zmiana w roku nic nie kosztuje?
Istnieje kilka sytuacji, w których nie musisz ponosić opłaty za trzecią i każdą kolejną zmianę lekarza POZ w ciągu roku kalendarzowego. Są to przypadki, gdy zmiana wynika z przyczyn niezależnych od Ciebie, takich jak:
- Zmiana miejsca zamieszkania jeśli przeprowadzasz się do innej miejscowości lub dzielnicy, masz prawo do bezpłatnej zmiany lekarza.
- Likwidacja lub zamknięcie przychodni gdy placówka, w której dotychczas się leczyłeś, przestaje funkcjonować.
- Przejście lekarza na emeryturę lub utrata uprawnień jeżeli Twój dotychczasowy lekarz zaprzestaje praktyki medycznej.
- Ukończenie 18. roku życia w momencie osiągnięcia pełnoletności często zachodzi potrzeba zmiany pediatry na lekarza internistę.
W tych uzasadnionych przypadkach przepisy przewidują możliwość bezpłatnej zmiany lekarza, nawet jeśli jest to trzecia lub kolejna zmiana w danym roku.
Jak zmienić lekarza POZ krok po kroku?
Zmiana lekarza POZ jest procesem, który można przeprowadzić na dwa główne sposoby: tradycyjnie, udając się osobiście do nowej przychodni, lub nowocześnie, korzystając z Internetowego Konta Pacjenta (IKP). Oba sposoby są równie skuteczne i prowadzą do tego samego celu wyboru nowego lekarza rodzinnego.
Metoda tradycyjna: Wizyta w nowej przychodni
Jeśli preferujesz tradycyjne rozwiązania lub nie masz możliwości skorzystania z Internetowego Konta Pacjenta, zmiana lekarza POZ w przychodni jest prostsza niż myślisz. Oto kroki, które należy podjąć:
- Wybierz nową przychodnię upewnij się, że wybrana placówka ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ) na świadczenie usług w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.
- Zgłoś się do rejestracji udaj się do wybranej przychodni i zgłoś chęć zmiany lekarza rodzinnego.
- Wypełnij deklarację wyboru otrzymasz formularz "Deklaracji wyboru świadczeniodawcy udzielającego świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej oraz lekarza podstawowej opieki zdrowotnej". Wypełnij go dokładnie, podając swoje dane oraz dane wybranego lekarza i przychodni.
- Przedstaw dokument tożsamości do złożenia deklaracji niezbędny jest ważny dokument tożsamości zawierający Twój numer PESEL (np. dowód osobisty lub paszport).
- Złóż dokumenty po wypełnieniu i podpisaniu deklaracji, złóż ją w rejestracji przychodni.
Od tego momentu nowa przychodnia zajmie się wszelkimi formalnościami związanymi z Twoją zmianą.
Metoda online: Szybka zmiana przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP)
Zmiana lekarza POZ przez Internet jest szybka i wygodna. Oto jak to zrobić krok po kroku, korzystając z Internetowego Konta Pacjenta (IKP):
- Zaloguj się na IKP wejdź na stronę pacjent.gov.pl i zaloguj się do swojego Internetowego Konta Pacjenta za pomocą Profilu Zaufanego, bankowości elektronicznej lub aplikacji mObywatel.
- Przejdź do sekcji POZ po zalogowaniu, znajdź zakładkę "Moje konto" lub podobną. Na dole strony powinna znajdować się sekcja dotycząca Twojej Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ).
- Wybierz "Wypełnij deklarację" kliknij opcję "Wypełnij deklarację", która pozwoli Ci na zmianę lekarza POZ.
- Wybierz nową przychodnię i lekarza system wyświetli listę dostępnych przychodni i lekarzy POZ w Twojej okolicy. Wybierz tę, która Ci odpowiada.
- Potwierdź wybór po dokonaniu wyboru, system poprosi Cię o potwierdzenie decyzji. Po zatwierdzeniu, deklaracja zostanie złożona elektronicznie.
Cały proces zajmuje zazwyczaj kilka minut i nie wymaga wychodzenia z domu.
Co dzieje się po złożeniu deklaracji?
Po złożeniu deklaracji wyboru nowego lekarza POZ, nie musisz martwić się o większość formalności. Nowa placówka przejmuje odpowiedzialność za powiadomienie poprzedniego lekarza oraz za przekazanie Twojej dokumentacji medycznej. To znacząco ułatwia cały proces i pozwala pacjentowi skupić się na bieżących sprawach zdrowotnych.
Kto informuje Twoją starą przychodnię o zmianie?
To nowa przychodnia, w której złożyłeś deklarację wyboru, jest odpowiedzialna za powiadomienie Twojej poprzedniej placówki o zmianie lekarza POZ. Pacjent nie musi osobiście kontaktować się ze starym lekarzem ani przekazywać żadnych informacji. System NFZ zapewnia płynny przepływ informacji między placówkami, dzięki czemu zmiana jest realizowana sprawnie i bez zbędnych komplikacji dla pacjenta.
Twoja dokumentacja medyczna: Jak trafia do nowego lekarza?
Po zmianie lekarza rodzinnego, Twoja dokumentacja medyczna zostanie przekazana do nowej przychodni. Nowy lekarz POZ ma prawo wystąpić do poprzedniej placówki medycznej o udostępnienie kopii Twojej dokumentacji medycznej. Nie musisz martwić się o samodzielne przenoszenie historii choroby czy wyników badań. Cały proces archiwizacji i przekazywania dokumentacji odbywa się pomiędzy placówkami medycznymi, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Zmiana lekarza rodzinnego dla dziecka i całej rodziny
Proces zmiany lekarza rodzinnego dla dzieci ma swoje specyficzne zasady, które warto znać. Dotyczy to również sytuacji, gdy chcesz dokonać zmian dla całej rodziny jednocześnie.
Jak złożyć deklarację w imieniu niepełnoletniego dziecka?
W przypadku dzieci, które nie ukończyły 18. roku życia, deklarację wyboru lekarza POZ składa ich przedstawiciel ustawowy. Najczęściej jest to jeden z rodziców lub opiekun prawny. Proces wypełniania deklaracji jest analogiczny do tego dla osoby dorosłej, z tą różnicą, że w formularzu wpisuje się dane dziecka, a podpis składa przedstawiciel ustawowy. Należy pamiętać o posiadaniu dokumentu tożsamości dziecka (np. PESEL) oraz własnego dokumentu tożsamości.
Wybór nowego lekarza: na co zwrócić uwagę?
Wybór nowego lekarza rodzinnego to ważna decyzja, która może wpłynąć na komfort i jakość Twojej opieki zdrowotnej. Aby uniknąć konieczności kolejnych zmian, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów:
- Lokalizacja przychodni czy jest łatwo dostępna z Twojego miejsca zamieszkania lub pracy?
- Opinie innych pacjentów warto poszukać opinii o lekarzu i przychodni w internecie lub zapytać znajomych.
- Zakres oferowanych usług czy przychodnia oferuje dodatkowe usługi, które mogą być dla Ciebie ważne (np. rehabilitacja, diagnostyka)?
- Dostępność lekarza jak łatwo umówić się na wizytę? Czy dostępne są teleporady?
- Podejście do pacjenta czy lekarz jest empatyczny, cierpliwy i czy poświęca pacjentowi wystarczająco dużo czasu?
- Specjalizacje personelu czy w przychodni pracują specjaliści, którzy mogą być pomocni w przypadku konkretnych schorzeń?
Świadomy wybór lekarza rodzinnego to pierwszy krok do długoterminowej i satysfakcjonującej opieki medycznej.
